Voor Werkgevers

Elke vrouw krijgt te maken met de overgang en de gevolgen daarvan. Veel vrouwen ervaren als gevolg van de overgang lichamelijk en mentale klachten. Dit heeft verregaande consequenties, zowel privé als op het werk. Daarom gaat de overgang u als werkgever ook aan!

Ondanks dat steeds meer vrouwen werken is de overgang nog steeds een onderbelicht onderwerp. De helft van alle werkende vrouwen in Nederland is ouder dan 40 jaar en valt daarmee in de leeftijdscategorie waarin peri-menopauze en menopauze klachten optreden, dit zijn 1,9 miljoen vrouwen¹. Volgens een enquête van het CNV geeft 71% van de vrouwen aan de combinatie werk en overgang zwaar te vinden met regelmatig zelfs volledige uitval tot gevolg.

Volgens de Stichting van de Arbeid (STVDA) verzuimen vrouwen met (ernstige) overgangklachten zes tot acht keer zoveel als vrouwen die weinig tot geen last ervaren. Verzuimkosten voor de werkgever: 654 miljoen euro in 2019². Eind 2023 presenteerde het NVOG een rapport over het project 'maatschappelijke acceptatie van vrouwspecifieke aandoeningen'. In dit rapport is het economische gevolg van uitval door vrouwspecifieke aandoeningen onderzocht. De verwachting is dat kosten van zorg en productiviteitsverlies die het gevolg zijn van vrouwspecifieke aandoeningen in 2025 oploopt tot tussen de 661 miljoen en 2 miljard euro. Wij zijn van mening dat dit in het geval van relatie tot de overgang niet zover hoeft te komen en uitval en de behoefte aan extra zorg in veel gevallen te voorkomen is!

Overgangsklachten niet herkend

Elke vrouw krijgt op een bepaald moment in haar leven te maken met de overgang. Bij deze fase horen veel meer klachten dan alleen opvliegers. Hartkloppingen, duizeligheid, depressie, spier- en gewrichtspijn, slecht slapen/vermoeidheid, brainfog, blaasontstekingen, libidoverlies, migraine, stemmingswisselingen, burn-outklachten, gewichtstoename en nog veel meer. De drie geslachtshormonen die al vanaf het 35e jaar beginnen af te nemen, sturen namelijk ruim 400 processen in het lichaam aan. Tot in 2012 was de heersende gedachte dat de overgang een natuurlijk proces is waar geen behandeling voor nodig is, maar inmiddels is dit standpunt achterhaald en zijn er verschillende mogelijkheden beschikbaar die de klachten verzachten of geheel wegnemen.

Via een geïnformeerde huisarts kunnen lichaamsidentieke hormonen worden voorgeschreven. Dit zal de meeste klachten wegnemen en op langere termijn zelfs osteoporose, hart- en vaatziekten, diabetes en dementie helpen voorkomen. Helaas is er op dit moment nog veel onwetendheid over de overgang, de klachten die erbij horen en bovengenoemde behandeling. De vrouw zelf ontbreekt het aan informatie waaruit zij kan vaststellen dat de klachten gerelateerd zijn aan de overgang, helaas hebben nog lang niet alle artsen de update rondom het aanvullen van de ontbrekende hormonen doorgevoerd, bedrijfsartsen en werkgevers zijn ook nog niet allemaal op de hoogte van de omvang van de impact en de beschikbare oplossingen. Voor een vrouw zonder informatie is het moeilijk om de oplossing te vinden.

Werkgevers spelen een belangrijke rol in het wijzen van de weg naar oplossingen voor vrouwen die hiermee nog niet bekend zijn, zodat vrouwen tot op hoge leeftijd op een prettige manier bij kunnen blijven dragen aan maatschappij, familie en arbeidsproces.

Een menopauze-policy vormgeven

Volgens het CNV had in 2023 slechts 2% van de werkgevers een overgangsbeleid. Hier ligt een grote kans voor vooruitgang, en werkgevers kunnen daar zelf stappen in nemen door:

u in de overgang, bijbehorende klachten en de behandeling ervan te verdiepen en uw werknemers, maar ook leidinggevenden die hen aansturen, te informeren. Dit kan bijvoorbeeld met de voorlichtingsbijeenkomst 'Overgang & ik dan?' van Renate Meijnders en Nicole Hoogenboom, zij kunnen ook op bedrijfslocatie komen. Een werkgever die kennis heeft over wat de overgang is en welke klachten hiermee te maken kunnen hebben is in staat werknemers te begrijpen en te ondersteunen waar nodig;
het aangaan van een gesprek met de werknemer, waarin zij haar behoeften kan uiten. U kunt een open communicatiecultuur op de werkvloer creëren door te luisteren, begrip te tonen en (praktische) oplossingen te bieden;
betrouwbare informatie en middelen beschikbaar te stellen aan werknemers over de overgang. Dit kan bijvoorbeeld door interne nieuwsbrieven, het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten, een verwijzing naar onze website of sociale media kanalen en de handreiking van de STVDA;
als werkgever een preventief spreekuur bij de bedrijfsarts te organiseren specifiek voor vrouwen van bijvoorbeeld 40 jaar en ouder;
te zorgen voor aanpassingen op de werkplek, bijvoorbeeld met aparte (koelere) ontspanningsruimtes, extra pauzes, aangepaste werktijden, flexibele kledingvoorschriften en de mogelijkheid om thuis te werken.

Op de website van de STVDA staat de handreiking De overgang en werk. Deze is opgesteld in samenwerking met de ministeries van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Volksgezondheid, Welzijn en Sport en biedt u, maar ook uw werknemer, handvatten om de overgang bespreekbaar te maken en te zorgen voor een gezonde werkomgeving.

Herkenning, bespreekbaarheid, een juiste diagnose door een (bedrijfs)arts, een adequate medische behandeling met lichaamsidentieke hormonen, aanpassingen in het werk en op de werkvloer dragen bij aan het voorkomen van (landurig) verzuim.

Over het algemeen is deze leeftijdsgroep loyaal, flexibel inzetbaar en vol levenservaring -van onschatbare waarde!

¹TNO rapport De overgang: klachten en de invloed op het werk, 2022

²Website 111, Vrouwen in de Overgang? De impact op werknemer en werkgever, 2023